Matura

Wyzwanie maturalne

Cześć! Witam Cię w wyzwaniu maturalnym, czyli w trwającej dwa miesiące wspólnej powtórce do matury podstawowej z matematyki. Będziemy razem rozwiązywać zadania, wdrażać techniki efektywnego uczenia się, oswajać się z tablicami matematycznymi, tworzyć własną kartę ze wzorami, których nie ma w tablicach, dowiesz się też, jak wykorzystać klucz maturalny na swoją korzyść 🙂

Zasady wyzwania

Codziennie dostaniesz ode mnie zadania do wykonania. W dniach od poniedziałku do soboty będą to trzy zadania, w niedzielę jedno lub dwa. Zazwyczaj będą to po prostu zadania maturalne, ale czasem (w niedziele, ale okazyjnie też w inne dni) będą to zadania polegające na obejrzeniu czegoś, zastanowieniu się nad czymś czy na wdrożeniu jakiejś techniki.

Najważniejsza zasada: zadania musisz rozwiązywać - czytanie czy oglądanie rozwiązań zdecydowanie nie wystarczy!

Na początku spróbuj rozwiązać zadanie samodzielnie. Nawet jeśli nie masz pojęcia, o co w nim chodzi, spróbuj - może w tablicach maturalnych znajdziesz informacje, które Ci pomogą?

Jeśli zadanie zostało przez Ciebie rozwiązane samodzielnie, możesz je uznać za zaliczone 🙂 Jeśli natomiast nie udało Ci się rozwiązać zadania, przeczytaj lub obejrzyj rozwiązanie. Wróć do zadania po przerwie (na przykład godzinnej) i spróbuj je rozwiązać bez patrzenia na rozwiązanie. Jeśli się udało - zaliczone 🙂 Jeśli nie, spróbuj następnego dnia 🙂

Jeśli jakieś zadanie sprawia Ci dużą trudność, skorzystaj z materiałów, które są pod nim podlinkowane - tam zagadnienie będzie wytłumaczone dużo bardziej szczegółowo.

To, że nie umiesz zrobić jakiegoś zadania nie oznacza, że nie możesz przejść do następnych - jak najbardziej możesz 🙂 Ale pamiętaj, by regularnie wracać do tego niezrobionego - jeśli materiały ode mnie nie są dla Ciebie wystarczające, może poproś kogoś, by Ci je wytłumaczył?

Jeśli mimo wielu prób, przerobienia dodatkowych materiałów i skorzystania z pomocy innych osób nie możesz uporać się z jakimś zadaniem, odpuść je - żeby zdać maturę, nie musisz przecież napisać na 100%. Ważne, by takich zadań nie było zbyt dużo.

Materiały do pobrania

Wybrane wzory matematyczne - czyli karta wzorów, którą dostaniesz na maturze

Wybrane wzory matematyczne 2.0 - czyli karta wzorów z zaznaczonymi przeze mnie wzorami, które obowiązują Cię na poziomie podstawowym

UWAGA: jeśli po pobraniu kart nie widzisz pozakreślanych wzorów, tylko zwykłe tablice, pobierz ten plik - zajmuje więcej miejsca, ale na pewno będzie działał

Wzory i pojęcia, których nie ma w kartach

Dzień 35 - 3.04.2022 (niedziela)

W materiałach do pobrania znajdziesz wzory, których nie ma w tablicach matematycznych, kóre dostaniesz na maturze. Pobierz je, przejrzyj i zdecyduj, czego chciałbyś/chciałabyś się nauczyć, a co uznajesz za niepotrzebne 🙂

Dzień 34 - 2.04.2022 (sobota)

Zadanie 1
Prosta jest styczna w punkcie do okręgu o środku . Punkt leży na tym okręgu i miara kąta jest równa . Przez punkty i poprowadzono prostą, która przecina prostą w punkcie (zobacz rysunek).

Miara kąta jest równa
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

C.

Zacznijmy od zaznaczenia na rysunku kąta, który chcemy wyznaczyć.

Kolejna rzecz: jeżeli mamy postą styczną do okręgu, to między nią a promieniem mamy kąt prosty.

Następna obserwacja: trójkąt jest trójkątem równoramiennym - zarówno bok , jak i bok są promieniami koła, więc mają tę samą długość. Wiemy więc, że kąty przy ramionach mają taką samą miarę. Wyznaczmy ją.





Jak widzisz, kąt między styczną a promieniem, który jest kątem prostym, jest jednocześnie równy . Stąd możemy wyznaczyć kąt .


Poprawna jest więc odpowiedź C.

Zadanie 2
W równoległoboku , przedstawionym na rysunku, kąt ma miarę .

Wtedy kąt ma miarę
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

B.

Zaczniemy od tego, że kąt między wysokością równoległoboku a jego podstawą jest kątem prostym.

Kąt ma miarę , więc kąt zaznaczony na zielono musi mieć , tak aby razem dawały .

Teraz możemy wyznaczyć kąt .



Poprawna jest więc odpowiedź B.

Zadanie 3
Dany jest romb o boku długości i kącie rozwartym . Pole tego rombu jest równe
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

A.

Najpierw zróbmy rysunek. Mamy romb (czyli taki równoległobok, który ma wszystkie boki równe) o boku równym . Jego większy kąt ma miarę .

Skoro chcemy wyznaczyć pole, to poprowadźmy sobie wysokość.

Wysokość podzieliła nam kąt rozwarty na dwa kąty: kąt prosty i kąt . W ten sposób powstał nam trójkąt .

Ten trójkąt ma charakterystyczne proporcje: jeżeli bok naprzeciwko kąta oznaczymy jako , to bok naprzeciwko kąta będzie równy , natomiast bok naprzeciwko kąta prostego będzie równy .

Skoro tak, to możemy zauważyć, że wysokość rombu jest równa - bo jest dwa razy krótsza od boku rombu o długości .

Skoro mamy już bok i wysokość, możemy wyznaczyć pole rombu.

Otrzymaliśmy odpowiedź A.

Materiały dodatkowe 1
Materiały dodatkowe 2

Dzień 33 - 1.04.2022 (piątek)

Zadanie 1
Przedstawione na rysunku trójkąty i są podobne. Bok trójkąta ma długość


A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

B.

Mamy wyznaczyć . Zacznijmy od zaznaczenia brakujących kątów.

Trójkąty są do siebie podobne, więc boki, które leżą naprzeciwko takiego samego kąta, są do siebie proporcjonalne. Tak więc bok jest proporcjonalny do boku , bo oba leżą naprzeciwko kąta . Na tej samej zasadzie bok jest proporcjonalny do boku . Możemy więc zapisać, że

Podstawiamy długości tych boków.

Po prawej stronie możemy skrócić ułamek.


Teraz pomnożymy obustronnie przez żeby wyznaczyć .



Otrzymaliśmy odpowiedź B.

Zadanie 2
W trójkącie punkt leży na boku , a punkt leży na boku . Odcinek jest równoległy do boku , a ponadto , i (zobacz rysunek).

Długość odcinka jest równa
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

B.

Zaznaczmy sobie na rysunku długość odcinka, którą mamy wyznaczyć.

Zauważ, że skoro odcinek jest równoległy do boku , to trójkąt ma takie same kąty, jak trójkąt - a skoro tak, to te trójkąty są do siebie podobne (spełniają cechę kąt-kąt-kąt).

Możemy więc skorzystać z tego, że jego boki są do siebie proporcjonalne - bok do boku , a bok do boku . Wynika z tego, że

Podstawiamy długości boków.

Ułamek po lewej stronie możemy sobie skrócić.


Teraz pomnożymy na krzyż.



Otrzymaliśmy odpowiedź B.

Zadanie 3
Dane są dwa okręgi: okrąg o środku w punkcie i promieniu oraz okrąg o środku w punkcie i promieniu . Odcinek ma długość . Prosta jest styczna do tych okręgów w punktach i . Ponadto prosta przecina odcinek w punkcie (zobacz rysunek).

Wtedy
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

C.

Zaczniemy od zaznaczenia na rysunku informacji z zadania.

Teraz kluczem do sukcesu jest zauważenie, że trójkąty oraz są podobne. Możemy to wywnioskować, ponieważ mają takie same kąty. Po pierwsze, w obu trójkątach mamy kąt prosty (kąt między styczną a promieniem). Po drugie, mamy kąty wierzchołkowe, które są takie same (to te zaznaczone na niebiesko). No a skoro dwa kąty są takie same, to trzeci też musi być taki sam. Tak więc trójkąty te spełniają cechę kąt-kąt-kąt, są zatem podobne.

Skoro te trójkąty są podobne, to możemy skorzystać z tego, że ich boki są proporcjonalne. Bok jest proporcjonalny do boku , a bok do boku . Możemy więc zapisać, że


Długość boku , czyli tego, który chcemy policzyć, oznaczmy sobie jako . Ponieważ , długość wynosi .

Wstawiamy to do równania.

Wykonujemy mnożenie na krzyż.


Przerzucamy na prawą stronę.



Odpowiedź C.

Materiały dodatkowe

Dzień 32 - 31.03.2022 (czwartek)

Zadanie 1
Wykresem funkcji kwadratowej jest parabola, której wierzchołkiem jest punkt o współrzędnych
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

C.

W tablicach znajdziemy informację, że wierzchołek paraboli ma współrzędne , gdzie

W naszej funkcji , i . Podstawmy to do wzoru na pierwszą współrzędną:

W tym miejscu możemy skończyć liczenie, bo tylko w jednej odpowiedzi mamy współrzędną -ową równą . Ja jednak będę nadgorliwa i policzę jeszcze drugą współrzędną. Potrzebujemy do tego delty. Skorzystamy ze wzoru:

Podstawiamy to do wzoru na drugą współrzędną:

Poprawna jest zatem odpowiedź C.

Zadanie 2
Na rysunku przedstawiono fragment wykresu funkcji kwadratowej , której miejsca zerowe to: i .

Współczynnik we wzorze funkcji jest równy
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

C.

Współczynnik to -owa współrzędna punktu przecięcia funkcji z osią .

Dla naszej funkcji ten punkt przecięcia to , a więc współczynnik jest równy .

Odpowiedź C.

Zadanie 3
Funkcja kwadratowa określona wzorem jest malejąca w przedziale
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

A.

Nasza funkcja ma wzór . Jest to wzór w postaci iloczynowej.

Co możemy z niego wywnioskować? Po pierwsze, współczynnik jest równy . Jest to liczba ujemna, więc nasza funkcja ma ramiona skierowane do dołu. Po drugie, i , czyli miejsca zerowe tej funkcji, są równe oraz . Możemy więc naszkicować uproszczony wykres tej funkcji.

Pytanie jest o to, w jakim przedziale funkcja jest malejąca (chodzi tu o przedział -ów). Zwróć uwagę, że funkcja jest malejąca na prawo od wierzchołka paraboli.

Aby wiedzieć, jaki to jest przedział, musimy mieć -ową współrzędną wierzchołka paraboli. Możemy ją wyznaczyć ze wzoru, ale szybciej będzie odczytać ją z wykresu. Ponieważ parabola jest symetryczna, jej wierzchołek jest dokładnie w środku między miejscami zerowymi. Dlatego współrzędna -owa tego wierzchołka to .

Zatem przedział, w którym funkcja jest malejąca, to .

Poprawna jest więc odpowiedź A.

Materiały dodatkowe

Dzień 31 - 30.03.2022 (środa)

Zadanie 1
Na rysunku przedstawiony jest fragment paraboli będącej wykresem funkcji kwadratowej . Wierzchołkiem tej paraboli jest punkt . Liczby i to miejsca zerowe funkcji .

Zbiorem wartości funkcji jest przedział
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

C.

Zbiór wartości to przedział -ów, dla których mamy funkcję. Jeśli patrząc na jej wykres nie widzisz tego od razu, możesz poprowadzić poziome linie od wykresu funkcji do osi , a następnie odczytać, jaki przedział tej osi został zamalowany.

od góry jest zamalowana w całości - funkcja biegnie do nieskończoności (czego nie jesteśmy w stanie narysować ze względu na brak nieskończonych kartek). Od dołu zamalowany obszar sięga liczby . Liczba należy do zbioru wartości, gdyż funkcja faktycznie sięga do , a nie tylko do niej dąży. Stąd . Odpowiedź C.

Zadanie 2
Na rysunku przedstawiony jest fragment paraboli będącej wykresem funkcji kwadratowej . Wierzchołkiem tej paraboli jest punkt . Liczby i to miejsca zerowe funkcji .

Największa wartość funkcji w przedziale jest równa
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

D.

Podany przedział to przedział -ów. Zaznaczmy sobie ten fragment wykresu funkcji, który jest w tym przedziale.

Mamy znaleźć największą wartość funkcji w tym przedziale - czyli szukamy punktu, który jest najwyżej.

Jak widzisz, najwyżej jest punkt . Pytanie jest o największą wartość funkcji, czyli o jego współrzędną -ową. Jest to , więc poprawna jest odpowiedź D.

Zadanie 3
Na rysunku przedstawiony jest fragment paraboli będącej wykresem funkcji kwadratowej . Wierzchołkiem tej paraboli jest punkt . Liczby i to miejsca zerowe funkcji .

Osią symetrii wykresu funkcji jest prosta o równaniu
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

D.

Oś symetrii to taka prosta, która dzieli coś (w naszym przypadku wykres funkcji) na dwie takie same połowy - gdybyśmy wzdłuż tej osi złożyli kartkę na pół, części po obu stronach nałożyłyby się na siebie.

Narysujmy sobie oś symetrii naszej funkcji.

Jak zapisać równanie tej osi? Równanie prostej, która jest pionowa, ma zawsze postać równa się cośtam, a to cośtam to liczba, przez którą prosta przechodzi na osi - w naszym przypadku jest to , więc równanie naszej osi to . Odpowiedź D.

Materiały dodatkowe

Dzień 30 - 29.03.2022 (wtorek)

Zadanie 1
Na wykresie funkcji liniowej określonej wzorem leży punkt . Zatem
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

B.

Do wykresu funkcji należy punkt o współrzędnych , a to oznacza, że do wzoru funkcji możemy wstawić współrzędne tego punktu.

W ten sposób otrzymaliśmy równanie, z którego możemy wyznaczyć . Najpierw pozbywam się nawiasów:

Następnie przerzucam liczby na prawą stronę, a niewiadome na lewą.

Wykonujemy działania po prawej stronie:

Dzielimy przez to, co stoi przy , czyli przez :

Zero podzielić przez jakąkolwiek liczbę to zero.

Odpowiedź B.

Zadanie 2
Funkcja kwadratowa określona jest wzorem . Jeżeli , to
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

A.

Aby obliczyć , musimy mieć najpierw pełny wzór na , czyli musimy wiedzieć, jaka liczba stoi pod . Wykorzystamy informację, że . To oznacza, że do wykresu funkcji należy punkt o współrzędnych - możemy te współrzędne podstawić do naszego wzoru.

Wykonujemy potęgowanie.

Następnie przerzucamy niewiadome na lewo, a liczby na prawo.

Wykonuję działania po prawej stronie.

Na koniec mnożę obustronnie przez , żeby pozbyć się minusa przy .

Wyznaczyliśmy . Możemy je teraz wstawić do wzoru naszej funkcji.

Aby wyznaczyć musimy w miejsce wstawić .

Wykonujemy potęgowanie.

Teraz wykonuję działania po prawej stronie.

Odpowiedź A.

Zadanie 3
Liczba jest miejscem zerowym funkcji liniowej , a punkt należy do wykresu tej funkcji. Współczynnik we wzorze tej funkcji jest równy
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

D.

Tym razem we wzorze funkcji mamy dwie niewiadome: oraz . Mamy też dwa punkty należące do wykresu, które możemy wykorzystać. Pierwszy punkt ma współrzędne . Możemy je wstawić do wzoru funkcji: w miejsce oraz w miejsce :

Drugi punkt podany mamy w mniej oczywisty sposób. Mamy informację, że miejscem zerowym funkcji jest liczba - to znaczy, że do wykresu funkcji należy punkt . Do wzoru funkcji podstawiamy więc w miejsce i w miejsce :

W ten sposób otrzymaliśmy dwa równania z dwiema niewiadomymi. Możemy z nich stworzyć układ równań i wyznaczyć te niewiadome (nas interesuje ).

Z pierwszego równania wyznaczam , a następnie to co otrzymałam wstawiam w miejsce do drugiego równania:

Pierwsze równanie pozostawiam bez zmian, natomiast z drugiego wyznaczam :

Na tym możemy skończyć, bo pytają nas o samo . Poprawna jest odpowiedź D.

Materiały dodatkowe

Dzień 29 - 28.03.2022 (poniedziałek)

Zadanie 1
Funkcja określona jest wzorem dla każdej liczby rzeczywistej . Wtedy jest równa
A.
B.
C.
D.

Odpowiedź
Rozwiązanie

B.

Aby wyznaczyć musimy po prostu do wzoru na podstawić w miejsce -a. Jest to liczba ujemna, więc będziemy ją wstawiać w nawiasach.

Do obliczenia tego tworu potrzebne nam będą dwie informacje. Po pierwsze: ujemna liczba podniesiona do parzystej potęgi staje się dodatnia - to nam pozwoli pozbyć się minusa na dole, bo mamy liczbę podniesioną do szóstej potęgi.

Po drugie: jeśli pierwiastek jest podniesiony do takiej potęgi, jak stopień pierwiastka, to możemy się i potęgi, i pierwiastka pozbyć:

Dla nas oznacza to, że . W naszym ułamku na górze mamy . Ponieważ potęga jest nieparzysta, to minus zostaje.

Aby z tej samej własności skorzystać na dole, zamiast zapiszemy . Dzięki temu możemy skorzystać ze wzoru na potęgowanie potęgi.